Αισθητηριακή Επεξεργασία: Ακουστικό Σύστημα

Τι είναι το ακουστικό σύστημα;

Οι υποδοχείς, οι οποίοι λαμβάνουν τα ακουστικά ερεθίσματα, εδράζονται στο εσωτερικό αυτί. Οι πληροφορίες διακρίνονται σύμφωνα με την συχνότητα του ήχου, καθώς και το χρόνο και την ένταση αυτού και επεξεργάζονται κατόπιν στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Το ακουστικό σύστημα είναι συνδεδεμένο με σωματοαισθητήρια όργανα και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον έλεγχο του προσανατολισμού των ματιών, της κεφαλής και του σώματος στον ήχο.

Όπως όλα τα αισθητηριακά συστήματα, το ακουστικό σύστημα μπορεί να ανταποκρίνεται υπερβολικά ή να υπο-ανταποκρίνεται σε πληροφορίες που δέχεται μέσω των υποδοχέων του. Όταν συμβαίνει αυτό, μπορεί να παρατηρήσουμε ότι κάποια παιδιά ανταποκρίνονται με διαφορετικούς ή ασυνήθιστους τρόπους στα ακουστικά ερεθίσματα από ό,τι θα αναμέναμε.

Γενικά, οι δυσκολίες στην αισθητηριακή επεξεργασία των ερεθισμάτων μπορεί να εμφανίζονται με ποικίλους τρόπους. Ένα παιδί με αισθητηριακές δυσκολίες ακουστικής επεξεργασίας, μπορεί να ανταποκρίνεται υπερβολικά ή να υπο-ανταποκρίνεται στην εισροή ακουστικών ερεθισμάτων. Οι ευαισθησίες στους ήχους μπορεί να οδηγήσουν σε επικοινωνιακές προκλήσεις, δυσκολίες στην κοινωνική και συναισθηματική μάθηση, καθυστερήσεις φωνολογικής επίγνωσης και προβλήματα με την ανάγνωση ή τη μάθηση.

Υπερ-απόκριση στην ακουστική εισροή

Η υπερ-απόκριση μπορεί να παρουσιαστεί σε ένα παιδί ως υπερβολική ανταπόκριση ή υπερβολική αντίδραση στα ακουστικά ερεθίσματα. Παραδείγματα τέτοιων δυσκολιών σε ένα παιδί αποτελούν τα εξής:

• Τρομάζει εύκολα σε απροσδόκητους ήχους
• Αντιπαθεί τα θορυβώδη μέρη
• Υπερβολικά ευαίσθητο με ηχεία ή με το ραδιόφωνο
• Σωπαίνει τους άλλους ή ζητά από τους άλλους να σταματήσουν να μιλάνε
• Κρατάει τα χέρια πάνω από τα αυτιά
• Ευαίσθητο σε ορισμένους ήχους όπως χλοοκοπτικά ή το βουητό του ψυγείου
• Αποσπάται εύκολα η προσοχή από ήχους του περιβάλλοντος

Προσαρμογές για την αντιμετώπιση της υπερ-απόκρισης

• Εφαρμογή ωτοασπίδων αφρού
• Χρήση ακουστικών ακύρωσης ήχου σε θορυβώδη περιβάλλοντα
• Απαλή/ήρεμη μουσική
• Τοποθέτηση μαλακού υφάσματος σε έπιπλα κ.λπ. , τα οποία προκαλούν έντονο ήχο κατά την μετακίνησή τους.

Υπο-απόκριση στην ακουστική εισορή

Η υπο-απόκριση γίνεται φανερή όταν τα παιδιά ανταποκρίνονται ελάχιστα ή φαίνεται να μην παρατηρούν διάφορους ήχους. Ακόμα, μπορεί να δημιουργούν δικούς τους ήχους, όπως βουητό, ή να προτιμούν δυνατούς ήχους. Μπορεί μάλιστα, να μην παρατηρήσουν ότι φωνάζουν ή ότι μιλούν δυνατά. Μερικά παραδείγματα υπό-απόκρισης στην ακουστική εισροή σε ένα παιδί είναι τα εξής:

• Φαίνεται να αγνοεί τους ήχους
• Κρατάει τα ηχεία του ραδιοφώνου πάνω στα αυτιά
• Δεν ανταποκρίνεται σε συναγερμούς
• Φαίνεται να προκαλεί ήχους
• Συχνά μιμείται ήχους άλλων
• Μιλάει στον εαυτό του
• Παρουσιάζει δυσκολία στον εντοπισμό των ήχων, ειδικά όταν βρίσκεται σε θορυβώδες περιβάλλον.
• Δημιουργεί το ίδιο βουητό για να το ακούσει.

Προσαρμογές για την αντιμετώπιση της υπο-απόκρισης

• Χρήση οπτικών προγραμμάτων για την εκτέλεση δραστηριοτήτων ή για την μετάβαση από την μία δραστηριότητα στην άλλη.
• Επιβράδυνση ομιλίας κατά την παρουσίαση οδηγιών
• Αποφυγή πολυσύχναστων περιοχών ή αποφυγή τοποθέτησης του παιδιού σε θρανίο κοντά σε παράθυρο ή στο διάδρομο.

Ποιος ειδικός είναι κατάλληλος για να βοηθήσει το παιδί μου;

Σε κάθε περίπτωση, όταν οι δυσκολίες παραμένουν είναι καλό να συμβουλευτείτε έναν ειδικό- Εργοθεραπευτή, ο οποίος μέσα από την ενδελεχή αξιολόγηση και την παρέμβαση θα βοηθήσει το παιδί να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει με την ακουστική επεξεργασία. Συνήθως, δυσκολίες συνυπάρχουν σε διάφορους τομείς όπως είναι η ακουστική διάκριση, διαδοχή και μνήμη. Για αυτό το λόγο είναι σημαντικό να υπάρχει μία εξειδικευμένη προσέγγιση.