Σχολική Ετοιμότητα

Η σχολική ετοιμότητα είναι η συνολική ωριμότητα που διαθέτει ένα παιδί (σωματική, πνευματική- γνωστική- συναισθηματική-κοινωνική) και ορίζει αν είναι έτοιμο το παιδί για να πάει πρώτη δημοτικού. Η πρώτη δημοτικού αποτελεί θεμέλιο λίθο για την γενικότερη μαθησιακή εξέλιξη κάθε παιδιού. Εκτός από την κατάλληλη ηλικία το παιδί πρέπει να έχει αποκτήσει συγκεκριμένες δεξιότητες και γνώσεις έτσι ώστε να είναι σε θέση να αναπτύξει νέες δεξιότητες και γνώσεις.

Βασικά κομμάτια δεξιοτήτων που θα πρέπει να έχει κατακτήσει το παιδί κατά την είσοδο του στην πρώτη δημοτικού:

Αναπτυγμένες κοινωνικές δεξιότητες που θα το βοηθήσουν να συμμετέχει σε κοινές δραστηριότητες
Έντονο ενδιαφέρον για μάθηση
Καλή ικανότητα προσαρμογής
Να ακολουθεί όρια και κανόνες
Αναπτυγμένη ικανότητα επίλυσης προβλήματος
Ικανότητα συνεργασίας με άλλα παιδιά σε ομαδικές εργασίες και παιχνίδια
Να παράγει σωστά όλους τους ήχους της γλώσσας μας
Να έχει άρτια φωνολογία, μορφολογία, σύνταξη, σημασιολογία και πραγματολογία (να έχει πλούσιο λεξιλόγιο, να χρησιμοποιεί σωστά τους συντακτικούς και γραμματικούς κανόνες όταν μιλάει και να έχει σωστή φωνολογική ενημερότητα)
Αναπτυγμένη περιγραφική και αφηγηματική ικανότητα (να μπορεί να εκφράζεται κατανοητά, να μεταφέρει πληροφορίες που είδε άκουσε ή έζησε με σωστά δομημένο λόγο έχοντας αρχή μέση και τέλος)
Να αναγνωρίζει τα γράμματα και να αντιστοιχεί φώνημα με γράφημα
Να μπορεί να συντονίζει το μάτι με το χέρι του, γράφοντας με σωστή φορά τα γράμματα
Να διατηρεί σωστή λαβή στο μολύβι και να χειρίζεται με επιδεξιότητα εργαλεία (π.χ. ψαλίδι)
Να αυτοεξυπηρετείται, να τρώει, να ντύνεται, να πλένεται και να χρησιμοποιεί την τουαλέτα μόνο του.
Να ακολουθεί σύνθετες οδηγίες
Να έχει καλή μνήμη (ακουστική και οπτική) και ικανότητα συγκέντρωσης
Να μπορεί να αποστηθίσει πχ ποιήματα
Να έχει επαρκώς αναπτυγμένη την κριτική του ικανότητα
Να είναι προσανατολισμένο χωροχρονικά. Να γνωρίζει εποχές, ημέρες, μήνες, χρονική διάρκεια (πρωί, μεσημέρι, απόγευμα, βράδυ)
Να ξεχωρίζει δεξί – αριστερό
Να κινείται με σιγουριά και με αυξανόμενο έλεγχο και συντονισμό.

Αν κάποιο παιδί δεν έχει κατακτήσει πολύ μικρό μέρος των παραπάνω δεξιοτήτων δε σημαίνει ότι δε μπορεί να προχωρήσει στην πρώτη δημοτικού, αλλά καλό θα ήταν να αξιολογηθεί πρώτα από έναν ειδικό.

Αν στερείται των περισσοτέρων απ’ αυτά τότε πιθανότατα δεν θα μπορεί να ανταποκριθεί στις σχολικές του υποχρεώσεις και η σχολική του επίδοση θα είναι χαμηλή. Έτσι θα δημιουργήσει χαμηλή αυτοεκτίμηση, μαθησιακές δυσκολίες και είναι πιθανόν να παρουσιάσει άρνηση για το σχολείο, απείθαρχη συμπεριφορά ή και ψυχοσωματικά προβλήματα.

Σε περίπτωση που εντοπίσουμε έγκαιρα τις αδυναμίες ενός παιδιού, ότι δηλαδή δεν έχει σχολική ετοιμότητα, τότε ξεκινά θεραπευτικό πρόγραμμα για να καλύψει τις δυσκολίες του και να ενταχθεί ομαλά στην πρώτη δημοτικού. Αν ο χρόνος είναι μικρός και οι δυσκολίες μεγάλες, τότε προτείνεται η επαναφοίτηση του παιδιού στο νήπιο. Είναι προτιμότερο να επαναφοιτήσει ένα παιδί στο νήπιο παρά να προχωρήσει την πρώτη δημοτικού και να βιώσει εκεί την αποτυχία (κακή επίδοση, αποκλεισμό, κοροϊδία) και συνάμα να μην μπορεί να καλύψει τις αδυναμίες του.